हरभरा मर रोग नियंत्रण ; बीजप्रक्रिया आणि जुगाड पहा सविस्तर माहिती.
हरभरा पीक साधारणपणे २५ ते ३० दिवसांचे झाल्यानंतर ‘मर रोग’ (Wilt) ची समस्या मोठ्या प्रमाणात जाणवते. हा रोग जमिनीत असलेल्या ‘फुझेरियम’ (Fusarium) नावाच्या घातक बुरशीमुळे होतो. ही बुरशी हरभऱ्याच्या मुळापाशीचा भाग खराब करून टाकते आणि सडवते, ज्यामुळे झाड मरून जाते. एकदा मर रोग सुरू झाल्यावर, वरून कितीही बुरशीनाशकाची फवारणी केली तरी त्याचा परिणाम केवळ १० ते १५ टक्क्यांपर्यंतच येतो, कारण ही बुरशी जमिनीत असते. त्यामुळे, या रोगाचे नियंत्रण करण्यासाठी ती जमिनीतच नष्ट करणे गरजेचे आहे. यासाठी तीन महत्त्वाचे उपाय करता येतात.
१.रासायनिक बीजप्रक्रिया
मर रोग येऊ नये यासाठी सर्वात महत्त्वाचे काम म्हणजे पेरणीपूर्वी बियाण्याला बीजप्रक्रिया करणे. ही प्रक्रिया रासायनिक बुरशीनाशकांनी केली जाऊ शकते. यासाठी बाजारात अनेक चांगले पर्याय उपलब्ध आहेत.
यूपीएलचे इलेक्ट्रॉन (Electron): यात अझोक्सिस्ट्रोबिन (Azoxystrobin) आणि थायफिनेट मिथाईल (Thiophanate Methyl) हे दोन घटक आहेत. याचा वापर प्रति किलो बियाण्यासाठी ३ ते ४ मिली करावा.
जीएसपीचे पीसीटी ४१० (PCT 410): यात पायराक्लोस्ट्रोबिन, थायरम आणि क्लोथियानिडीन (Pyraclostrobin, Thiram, Clothianidin) हे तीन घटक आहेत. याचा वापर प्रति किलो बियाण्यासाठी २ मिली करावा.
इंडोफिलचे स्प्रिंट (Sprint): यात कार्बेन्डाझिम २५% आणि मॅंकोझेब ५०% (Carbendazim 25% + Mancozeb 50%) चे कॉम्बिनेशन आहे. प्रति किलो बियाण्यासाठी २.५ ते ३ ग्रॅम हे बुरशीनाशक पाणी न वापरता थेट चोळून वापरावे.
बीएसएफचे झेलोरा (Xelora): यात थायफिनेट मिथाईल हा घटक आहे. याचा वापर प्रति किलो बियाण्यासाठी २ मिली करावा.
